HALİFELİĞİN KALDIRILMASI (3 Mart 1924)

 1 Kasım 1922'de Saltanatın kaldırılması ile, Sultan - halife gibi çifte görevi olan Osmanlı Hükümdarının elinden devlet yetkileri alınmış ve eski Osmanlı hükümdarına sadece, dini reis olarak yetkiler tanınmıştı.

     Hilâfet, ümmet düşüncesi üzerine kurulmuş bir kurumdur. Milliyetçilik ve milli egemenlik düşüncesi üzerine kurulan yeni Türkiye'nin, bu ortaçağ kurumu ile bağdaşması mümkün değildir. Gazi Mustafa Kemal Paşa'yı halifeliğin kaldırılması için zorlayan diğer sebep, Halife mevcut oldukça, Türkiye'de yapılması gerekli olan sosyal ve laik karakterdeki inkılapların yapılmayacağı idi.

      Mustafa Kemal Paşa, 1 Mart 1924’te TBMM’nin açış nutkunda dinin siyasetten ayrılması, öğretim ve eğitiminin birleştirilmesi konusunda işaretler vermişti. 2 Mart 1924'te Halk Fırkası grubunda karara bağlanan Hilâfetin kaldırılması meselesi, 3 Mart 1924'te TBMM Genel Kurulunda görüşme ve kanun konusu olmuştur.

      3 Mart 1924 tarihli, Hilafetin ilgasına ve Hanedan-ı Osmaniyenin Türkiye Cumhuriyeti memaliki hariciyesine çıkarılmasına dair Kanunla, Osmanlı monarşisinin dayandığı dini müessese de ortadan kaldırılmış ve yeni Türkiye demokratik ve lâik gelişme yolunda son ve önemli bir adım daha atmıştır.

     Hilafetin kaldırıldığı gün Şer'iye, Evkaf ve Erkânı Harbiye Vekâletlerinin kaldırılması ve Tedrisatın Tevhidi kanunları da kabul edilmiştir.